Eerst het Stedelijk..

Druk druk druk druk. Regen. Kou. Rijen voor de deur. Het café tjokvol. In de zalen eerst de hoofden, dan de werken.

Dat kan het geweest zijn. Dat ik meer zag hoe blij iedreeen is dat het Stedelijk weer open is. Maar man…de tijd heeft stil gestaan. Ja, dezelfde de Kooning en oeps, zowaar twee vrouwelijke kabinetten: Marlene Dumas en Rineke Dijkstra hebben nu hun vaste plaatsen. Echt blij werd ik met het zien van de Sirene, de collage van Mattise. Die blijft altijd en eeuwig fijn en mooi en vitaal.

la-perruche-et-la-sirene-581_vrbig1

flying Anne/IDFA

Na de van Waveren tapes, Berlin Diary, Svyato en de Bellovs wisten we niet zeker of we het nog aan konden: nog meer verloren levens (tegenover dat ene leven dat zich wondermooi in de spiegel herkende ) en het zou teveel zijn. En toen zagen we Flying Anne en ik werd van mijn sokken geblazen. Zo mooi gemaakt, zo liefdevol benaderd, zo herkenbaar.

Woest en ledig

…ofwel Joep van Ruiten schreef een fijn stuk over mijn werk in de krant. http://www.woestenledig.com/woestenledig/2012/11/francis-kilian-over-de-tijdloze-kwaliteit-van-oude-kunst-.html

En hij zette me aan het denken. Over wat niet in het artikel genoemd wordt, de kleine woorden waar nog op het laatst mee gegoogeld werd. Was mijn eerdere werk karikaturaal? Zelf zou ik het woord nooit zo in de mond nemen. Ik noemde het schematisch, narratief. Naïef zelfs. Maar karikaturaal. Dat niet. Ik voeg nog maar eens een foto bij van een van de mij zo geliefde schilders: Juist vanwege die vervormingen en juist vanwege het narratieve in zijn werk. Ik denk dat mijn voorliefde voor het laat-middeleeuwse hier een verband mee houdt. En de liefde voor de verf.

Kjell Eirik Killi Olsen: den kjaerlige hekken (Het lieve hek).

kjell-erik-killi-olsen-14128141

Leonard Cohen in Gent

Soms gaan we naar een concert. Soms gaan we ervoor naar Duitsland, of naar Brooklyn. Hoe gek kan je zijn. Dit geldt in ons geval gelukkig maar voor een klein aantal artiesten die we willen zien en horen. Maar het blijkt voor geharde concertgangers heel gewoon. Gent is gelukkig vlakbij. Maar we zaten tussen Spanjaarden, Finnen, zelfs een Mexicaan. ‘Once in a lifetime’ gold voor velen, zeker voor de jongeren. Hoewel we heel goed zaten -het zitten was jammer- nam M. me mee na de pauze naar het middenpad vooraan. Dat was al een hele verbetering en bovendien zaten er echte geroutineerde fans om ons heen. Er werd wat overlegd , er werd gewezen naar het podium en er werden veel filmpjes gemaakt voor youtube. En zo gebeurde het dat ik ineens, tijdens het applaudiseren voor weer een mooi nummer helemaal vooraan stond. En met ons nog een paar honderd mensen die van hun stoelen waren gekomen en dichter bij het podium wilden zijn. Lekker helemaal blij zijn om de nummers die in ons huis al jaren gedraaid worden en die ook allemaal weer eigen werelden zijn geworden.

Een oude heer die zingt. Eigenlijk een dichter die met muzikale begeleiding  zijn teksten laat horen.

thumb-1

William Kentridge

‘Die Zuid Afrikaan’ ‘O, Kentridge’.

Er stond een rij en voor de rij stond een werkstudent met een herkenbare sjaal. De sjaal was dit keer gewoon om de hals gehangen en viel daardoor op. Andere studenten gebruiken de sjaals als haarband, heuptasje, riem, kortom als herkenningsteken. Deze rij -vroeg nog op de zondagochtend- was duidelijk een vastbesloten rij. Ik ging erbij staan.

Eenmaal de ruimte binnengekomen (the refusal of time 2012) bevond ik me in een tijdspektakel dat me liet voelen, horen, bewegen, lachen, kijken en me ook ontroerde. Iemand (William Kentridge) heeft over de tijd en tijdsbeleving nagedacht en omgezet in een belevingsruimte waar tijd, theorie, beleving en gedachtes sprankelend samenkomen. Plus de afrikaanse sfeer en beelden die de inslag -iets heel oers- van het werk de sfeer geeft. Ik kreeg zoveel invallen terwijl ik in de ruimte was waarvan een het besef was dat alles samen kwam : oost west, bewgeing en gedachten de belangrijkste was. Ga zien. De Documenta 13. Kassel.

William Kentridge refusal of time 2012 http://www.youtube.com/watch?v=TGx84kBVsXw
Claire Pentecost  soil erg 2012

Haege Yang approaching 2012

Geoffrey Former Leaves of grass, 2012

william-kentridge-the-refusal-of-time-2012-stilbilde-570x378william-kentridge-the-refusal-of-time-2012-stilbilde2-570x378claire-pentecost-soil-erg-2012-oversiktsbilde-570x378haegue-yang-approaching-choreography-engineered-in-never-past-tense-2012-oversiktsbilde-570x374geoffrey-farmer-leaves-of-grass-2012-oversiktsbilde3-570x378

de ziel kan ook van verf zijn

Vandaag dacht ik : ‘Ik moet maar weer eens gaan schrijven op mijn blog’. Het is druk geweest, het afgelopen jaar. En schilderen is toch, uiteindelijk, voor een buitenstaander pas interessant als er werk aan de muur hangt. Het proces van de maker is er een van een alchemist. In stilte, vaak, en juist in afzondering. Toen ik dit blog begon was de motivatie vooral om een archief bij te houden: Wat deed ik wanneer, waar was ik mee bezig? En vooral: bij welke kunstenaarsfamilie hoor ik eigenlijk? Er ontstond een intensief onderzoek naar smaak, voor mezelf,  naar verf, voor mijn werk, en naar verwoorden, voor de impuls van het werken. Vaak geholpen door de radio, mijn favoriete medium.

Inmiddels heeft de tijd me ingehaald. Facebook is het medium met de plaatjes en de praatjes. En binnenkort zal alles wel met i phone gebeuren. Het maakt me niet zoveel uit. Zelf weet ik dat ik het meest geniet van een ‘echte’tentoonstelling’, een zelf bijgewoonde presentatie. Dat slow food samenhangt met slow kijken. Dat creativiteit een bron is die kwetsbaar is en zorg nodig heeft. Ik heb tien vette jaren achter de rug. Ik heb kunnen doen wat ik het liefst wilde en nog wil : me ontwikkelen binnen mijn werk. Om mij heen zie ik de paniek toeslaan in het land van kunst en cultuur. Het geld verdwijnt; men meent te moeten gaan jagen. Om de subsidiepotten wordt gevochten. Van de creatieve sector wordt gevraagd snel, innovatief, vernieuwend en steeds fris te zijn. Er wordt hard gewerkt, enorm hard. Voor vernieuwing is ook rust nodig.

Binnen in deze culturele storm heb ik een groot cadeau ontvangen in woorden. Marjoleine de Vos zei over mijn werk  bij de opening in Emmen :  ‘de ziel kan ook van verf zijn’. Een klein stukje van haar essay is opgenomen in het literaire tijdschrift Liter , met 7 van mijn laatste werken, en verschijnt volgende week. Ik ben er trots op. Gepubliceerd worden tussen namen als Willem Jan Otten (over Ida Gerhardt), René van Loenen, Ellen Deckwitz en Kader Abdolah is alsof ik naar een bal mag.

Mijn verwanten hebben me opgezocht, zo lijkt het.

www.leesliter.nl

?literomslag61

Het Echte Werk

het-echte-werk

Het Echte Werk van Dieric Bouts hangt in Berlijn. Die Gemäldegalerei. Allemaal stokoud werk. Opbotsen tegen een Giotto. De verkeerde kant op lopen, en dan, in een zaal die eigenlijk veel te groot is voor de minuscule werkjes van de Vlamingen hangen er twee tegeover elkaar: een Dieric Bouts, Jezus in het huis van Simon, en het protret van een meisje van Rogier van der Weijden. Ik ben er inmiddels mee vertrouwd geraakt, met de reproducties. Maar het zien van de Dieric Bouts was wel een eye opener.

Het werkje zal 30 x 40 cm zijn, iets je groter. Er is stevig laag over laag geplamuurd, het is echt niet alleen maar fijn. Maar de details zijn wel met een zeer geoefende hand en fijne haren op het penseel gedaan. Langer kijkend zag ik wat me bij de reproducties die ik gebruikte nog niet gezien had: Er rollen enorme tranen over haar wangen, die allemaal op de voeten van de Heere Jezus plenzen. Ik zag ook het witte hemd dat onder de blauwe bies van haar jakje uitsteekt, en de kwastjes van het tafellaken -dat ik weggelaten heb- nog heel goed. Het jakje is ook een beetje dood geschilderd, dik dicht, plakkerig.

img_5073

En dan het meisje van Rogier van der Weijden. Zij is ook in het echt behoorlijk sereen. Mooi geschilderd, op het strakke af. Fascinerende blik. brutaal, eigenzinnig. Wakker. Ze is nog niet getrouwd, en ik denk dat de heer die haar gaat trouwen van goede huizen zal moeten komen wil hij nog iets in te brengen hebben in de keuken. Ik ben al een aantal weken met haar bezig geweest en ze bevalt me. Ik vind haar echt leuk. En haar blik is meer dan uitdagend. Er is een zelfde subtiliteit in haar blik als die in de gehuwde vrouw in het werk van Petrus Christus. ‘Ik heb je’. Zoiets.

img_5059

voortgang

mm-in-het-huis-van-simon

Hoewel langzaam -door veel noodzakelijke onderbrekingen- vordert mijn Maria Magdalena. Meer kleur op de wangen, meer schaduwen en meer intensiteit. Ik heb mezlef deze week nog cadeau gedaan, dan buigt zij om de voeten te olien. En leuk vind ik dat het steeds zichtbaarder wordt dat wij erg van boven op haar neerkijken. En in dit neerkijken houdt zij haar hoofd gebogen en tegelijkertijd trots overeind. De houding van haar hand vind ik prachtig! Vandaag nog een dagje gloed maken….

Scroll to top